Assimba means miracle, a good thing sent us buy God in Bamwele. That`s what happened 25.08.2007 at 10:40 pm.
Mado started to act strange at about 4 pm, and she didn`t really eat well in the afternoon feeding, only one or 2 bananas. She was in the middle chamber on the right side with Hope, Cecile and Cindy. She was on the platform, she made a nice nest, that did not really serve her, because she was restless, every few minutes she got up, she went to the edge of the platform and shook her butt. It looked like she had contractions, so sometimes she was up and pushing. Then she layed down and tasted the fluids coming from her vagina. It took about 6 hours like that. The girls in the chamber fell asleep, and Mado looked like tired, but she couldn`t fall asleep. At about 10 the contractions started to come more frequently and her vagina streched out. Finally she moved down from the platform. She made a nest first in the middle of the chamber, but as Cindy and Hope were sleeping next to the bars which are next to the hallway, Mado moved the nest next to them. Her vagina was already quite open, so we felt it is coming soon. She layed down next to the girls and hugged Hope. The girls didn`t wake up, but Mado was just touching her, she needed company. And then suddendly she got up, went to the opposite side of the chamber and sat on a wheel. We still thought there is time, but she just sat there, tasted again what is coming out from her, and then just pushed once, and we alerady heard the carying of the baby. It was so increadibly fast. Mado first looked down, but she instantly took the baby, she carried her in one hand, and at first she didn`t really look at her, just left the wheel, and walked to the hallway. Then the girls who were woken up by the cry came up to her, and started to look what is in her hands. She went back to the wheel to clean up, and tried to hide the baby from the girls, who followed her. Then she came closer, all the time followed by Hope and Cecile, and sterted to check on the baby, cleaning her. She let Hope and Cecile touch it, Hope was cleaning it, Cecile tried to poak it all the time. Mado didn`t really tried to hide it anymore, neither from us nor from the girls. She was walking around, cleaning up after herself and sometimes she stopped and started to clean the baby. Cindy didn`t show any intrest at all, she was just sitting there and watching us. Hope looked the most intrested, and Mado let her clean the baby. Then after a while Mado went back to the platform, made a nest and tried to rest with the baby. From the first moment she was carrying it and never left it. She was trying to find a confortable position for they both, mostly lying on her back, and keeping the baby in a way, that nobody can see it. We left them after a half an hour, she looked really tired. She delivered the baby about 10:40 pm.
The next day we saw the placenta came also out, but it was still attached to the baby (But the next morning the placenta was already gone, probably she ate it). They made her eneter the chamber that is the furthest from the enclosure to the right. She ate very well, she made a nest, and was lying all they with the baby. First time we saw her nursing about 11. She looked so confortable with the baby on her belly. She didn`t really try to hide it, when she entered the little cage in that chamber, she was lying next to the hallway. She let us touch her legs (Mado`s, not the baby`s), and she didn`t really act to protective. I think she is doing really well, from the first moment she is so caring, whenever the baby makes a small noise she changes her position right away, and does everything to comfort it. It is a very pretty girl, with a lots of hair on her head, and no hair on her legs. The shape of her face is like Moabi, dark, and hairy, but she has the nose of her mother. She is soooooo cute.
As for the other chimps they don`t really show too much interest in her. I saw Mani watching them through the bars, today morning I saw Caroline, but only when the baby was making noises. And Mado also looks like she doesn`t mind staying all the time alone, when Assou was opening the sliding door, to pass her from one chamber to the other, she went up to the next sliding door, that leads to the enclosure, but when she saw, that it won`t be open, she just made up a nest in the middle of the chamber, and layed with the baby. She eats well, and feels like so pleasantly calm.
Monday, August 27, 2007
Thursday, August 23, 2007
Pics from Andrea - Chimps
The most beautiful chimp, Kiki
Kiki with babies
Mado the future mother
Kiki eating his favourirte fruit
The thinker
Kadey
Jimi
Kashka
Tic and Issah
Kiki
Kadey
Gremlin
Sambe
Kiki with babies
Mado the future mother
Kiki eating his favourirte fruit
The thinker
Kadey
Jimi
Kashka
Tic and Issah
Kiki
Kadey
Gremlin
Sambe
Thursday, August 2, 2007
Matka wszystkich dzieci
Doszlam do polmetku, jestem w Kamerunie dokladnie 3 miesiace, co tez znaczy, ze oczekuje sie ode mnie zebym sie doskonale orientowala w zyciu obozu. Wiekszosc starych wolontariuszy wyjechalo, pozostala tylko Jen, ktora przyjechala 2 tygodnie po mnie, jestem wiec teraz weteranka obozu. Agnes wyjezdza za dwa tygodnie na miesiac do Francji, a to znaczy, ze najwieklsza odpowiedzialnosc za malpy spada na mnie podczas jej nieobecnosci. Tyle dobrze, ze wsrod wolontariuszy znalezli sie weterynarz i asystentka weterynarza, wiec za bardzo nie musze sie sprawami zdrowotnymi zajmowac. Czasami mysle, ze czulabym sie o wiel lepiej i pewniej tutaj, gdybym miala jakas konkretna wiedze do zaoferowania. Ale tak jest, ze pochodze z kregu, gdzie szanowane sa nie konkretne umiejetnosci czy wiedza, lecz papierek i czas spedzony na jego zdobyciu. Wiec ludzie chodza latami do szkoly, na studia, zeby uzyskac dyplom, nawet jesli na uniwersytecie nic konkretnego sie nie naucza. W wiekszosci jest to zbior przypadkowych (choc ciekawych) wycinkow wiedzy, ktore same w sobie do niczego sie nie przydadza. O wiele wiecej moze zdzialac byle jaki murarz czy elektryk, ktory jest w stanie od razu wyprodukowac cos namacalnego. A nawet asystentka weterynarza, ktora mimo ze uczyla sie swojego fachu ledwie rok czy dwa lata, bardziej sie tu przyda niz doktroantka biologii. Ona przynajmiej wie jak wziac do reki strzykawke lub zrobic opatrunek. Do czego sie przyda tutaj moja wiedza o teorii Piageta, poziomach przetwarzania lub budowie mozgu. Jest to wiedza calkowicie teoretyczna a na dodatek bylejak utrwalona, bo raz nauczona a wiecej nieuzywana. jedyna rzecz czym moge sluzyc tym zwierzetom to moja milosc do nich i gleboka chec uczynienia ich zycia lepszym. Wiec nawet gdy czasami czuje sie zupelnie bezradna, w srodku epidemii grypy, z 12 mlodymi kaszlacymi, z goraczka i katarem, to zawsze znajdzie sie chwila, gdy glaszczac i tulac jednego z nich moge poczuc, ze cieplo, ktore im daje moze im pomopc w powrocie do zdrowia. Tak to sie stalo ostatnio, gdy cala grupa z kwartanny zachorowala, choroba przeniosla sie do przedszkola, a Chouki oslepl calkowicie z powodu katarkty.
Wszystko zaczelo sie gdy Agnes pojechala do Yaounde na pare dni i miala wrocic z nowym wolontariuszem, weterynarzem z Hollandii. Przed wyajzdem pozwolila sobie na niewinny zarcik. przypominajac, ze za kazdym razem, gdy jakis wtereynarz przyjezdza, malpki choruja. I dwa dni pozniej Gremlin rozpocza trwajacy dwa tygodnie maraton chorob, lezac z wysoka goraczka i krwawiacym rozwolnieniem. Jeszcze tego samego dnia dolaczyl do niego Sambe, i obaj ci najwieksi wspinacze, ktorzy na ogol znikaja gdzies wysoko miedzy galeziami, lezeli cale popoludnie bezsilnie na naszych kolanach. Nawet Gremlin, ktory na co dzien ostentacyhjnie demonstruje swoja samodzielnosc, blagal swymi oczyma o pomoc. W nocy co godzine budzilysmy sie i sprawdzalysmy ich goraczke, dawalysmy lekarstwa i probowalysmy ich naklonic do picia. Dwa dni pozniej juz cala kwartanna byla chora i choroba przeniosla sie do przedszkola, wiec praktycznie caly dzien spedzalysmy na podawaniu lekarstwa: zanim skonczylysmy z poranna dawka, musialysmsy zaczynac od nowa z popoludniowa. A podawanie lekarstwa szympansom to wcale nie jest prosta sprawa. Choc wiekszosc lekow jest juz produklowane z jakims dodawanym smakiem, by dzieci je prosciej braly, ale i tak moga one niesmakowac malpkom. A jak raz poczuja smak, ktory im sie nie podoba, to cokolwiek bysmy nie probowali za kazdym razem beda krecily nosem, poniewaz beda myslaly, ze to to samo lekarstwo a my tutaj jakies triki z nimi robimy (i beda mialy racje). Trzeba wiec za kazdym razem dobrze przemylec strategioe podawania lekow - to samo lekarstwo moze byc odrzucone z powodu sposobu podawania: lyzeczka nudzi ale strzykawka to cos interesujacego. Ale nastepna malpka moze sie bac strzykawki a polykac bez problemu z lyzeczki. Czasami polykaja jedynie jesli wymieszamy z sokiem, lub miodem, jeszcze inne kaprysy to zmiksowanie z bananem, slodzone skondensowane mleko, lub mango.
Najlepiej oczywiscie reagowac jak najszybciej, zanim choroba rozniesie sie na caly oboz lub zupelnie polozy szympansa. Bardzo chore zwierze staje sie nieufne w swym bolu i moze nie przyjmowac zadnego lekwrstwa. Muna zachorowala na zapalenie pluc, czego pierwszym znakiem bylo, ze odmowila swoja poranna porcje mleka. Bylk to jednoznaczny znak, poniewaz na ogol budzi nas swym krzykiem o 5:45, jesli mleko nie zostanie podane w czasie. Caly dzien odmawiala wszelkie jedzenie i lezala z trudem oddychajac w swojej klatce, gdzie Zach i Yoko bili sie i skakali nad jej glowa. O jej stanie swiadczylo rowniez, ze gdy Agnes zrobila jej zastrzyk, nawet nie pisnela, dopiero po chwili podniosla sie i zaczela sprawdzac swoje udo. Gdy znalazla krwawa plamke po igle, prawdopodobnie doszla do wniosku, ze to ona jest powodem jej nieszczescia i rozpoczela bezsilna probe pozbycia sie jej. Po chwili zmeczona ponownie zasnela. Spedzilam z nia cale przedpoludnie, a poniewaz jej stan sie nie polepszyl, stwierdzilismy, ze przeniesiemy ja nan noc do osobnej klatki. Ja mialam z nia spac, by w razie naglego ataku moc jej szybko podac lekarstwo. Muna byla zupelnie zdezorientowana z choroby, bala sie nmnie oposcic, ale gdy probowalam sie z nia zamknac w klatce plakala i gryzla mnie ze strachu. Podobnie gdy probowalam jej podawac lekarstwo lub wode odsuwala sie ode mnie na widok kubka a gdy nalegalam atakowala mnie ciagnac za wlosy i gryzac moje rece. Gdy moczylam jej usta w snie budzila sie ze krzykiem. Raz zasnela na tyle gleboko, e moglam jej zmierzyc temperature i podac lek przeciwgoraczkowy. By bylo jej latwiej oddychac klekala i kladla swoj brzuch na moich kolanach, a ja kladlam moja jedna reke na jej glowe a druga glaskalam ja po plecach. Bylla ciepla od goraczki a kazdy oddech sprawial jej trudnosc. Probowalam, na ile moglam tkwic w nieruchu by nie budzic jej z uzdrawiajacego snu. Sama tez probowalam zdrzemnac sie, ale kazda z nas budzila sie na najmniejszy ruch drugiej. szczury biegaly za moja glowa, a na zewnatrz klatki plila sie lampa naftowa by odstraszyc miesozerne mrowki lub weze. MIalysmy tez osobistego stroza nocnego, ktory teoretycznie czuwal nad nami cala noc. Mysl ta wbrew pozorom wcale mnie nie uspokajala, wrecz przeciwnie, czulam dyskomfort bycia obserwowanym podczas snu. Noc byla dosc chlodna, cale szczescie, ze ubralam dlugie spodnie i bluze z dlugim reakawem, a na to kombinezon, inaczej by mi szczerze brakowala koldra, ktora wolalam odstapic Munie, poniewaz jej koldra byla mokra i posikana. Probowalam rozciagnac wiec moj koc na tyle, by mi starczylo cos pod glowe, inaczej moja glowa bylaby pokryta niezbyt czysta sciolka z wirow. Widocznie zastrzyk i lekarstwo o polnocy pomogly, bo nastepnego dnia juz zgodzila sie na kilka lykow mleka. Schudla niesamowicie w ciagu jednego dnia, z okraglego bobasa stala sie chudym dzieciakiem. Ludzilam sie, ze ta wspolna noc zblizyla nas do siebie, ze ona tez czuje teraz jakas szczegolna wiez i doszukiwalam sie jakiegos specjalnego blysku rozpoznawczego w jej oczach, moze nie wdziecznosci, ale zadowolenia na moj widok. Nic z tego. Gdy odzyskala sile i znalazla sie znow w swojej klatce z przyjaciolmi, ponownie witala mnie trzesac klatka i tupiac nogami. Ale jednak cieszylam sie, ze to nie ta sama Muna, co dzien wczesniej wyciagala do mnie blagajace rece.
Po powrocie Muny do zdrowia mielismy dzien odpoczynku, ale juz nastepnego dnia opiekunowie grupy Kik zauwazyli, ze cos jest dziwnego w zachowaniu Chouky`ego. Byl on od dawna slepy na jedno oko, a na drugim mial pogarszajaca sie katarakte, ale tego dnia patrzac na niego musielismy stwierdzic ze smutkiem, ze Chouky nic a nic nie widzi. Chodzil po omacku, potykal sie o korzenia, posuwal sie powoli i z trudem. nastepnego dnia nie wypuscilismy go do ogrodzenia, bo nawet w klatce czul sie niebezpiecznie, a Agnes nie chciala ryzykowac, mogl sie wspiac na drzewo, spasc i umrzec. Ale w klatce Chouky popadl w depresje, lezal caly dzien bez ruchu z rekoma na oczach, wiodec bylo jak sie meczypriobujac zrozumiec co sie dzieje. Patrzac na niego serce nam sie krajalo, kazdy kto przechodzil kolo niego, pracownicy, nawet ci co z nim na co dzien nie pracuja, zatrzymywali sie, zrywali owoce z pobliskiego drzewa i po prostu spedzali troszke czasu z nim. Agnes zdecydowala, ze nazajutrz o swicie trzeba zrobic anastezje by sprawdzic co mozna zrobic z jego zapalaniem oka. Kiki okazal sie wiernym przyjacielem, poniewaz zauwawszy, ze Chouky nie zostal wypuszczony do ogordzenia, nie chcial oposcic jego klatke ani na krok. Utrudnilo to znacznie anestezje, poniewaz widok zblizajacych sie ludziza kazdym razem wprowadzal go w szal, jakby rozumial, ze cos zlego ma sie stac. W koncu Assou udalo sie wystrzelic srodek usypiajacy i Chouky zasnal na swoim domku w pozycji siedzacej, opierajac sie o klatke. Byl znieruchomiony, ociezaly, gdyby nie jego ruchoma klatka piersiowa, to by mozna bylo myslec, ze nie zyje. Powinnismy byli czuc, ze to zly znak, ale jednak zostal wziety do kliniki, gdzie dwa razy przestal oddychac, wiec podczas anestezji Kim i Tom spedzili caly czas na utrzymaniu go przy zyciu zamiast egzaminowaniu. Reszte dnia Chouky znow spedzil sam w klatce. Wreszcie nastepnego dnia Agnes stwierdzila, ze trzeba go wyposcic, napierw samego z Kikim, ktory mielismy nadzieje, ze mu pomoze w orientacji. Ze srodka samego ogrodzenia prowadzi gruba linia do klatejk, specjalnie zamontowana dla Chouky`ego. zeby trafil spowrotem na noc. Choc Agnes nigdy wczesniej nie widziala, by ja uzywal, mielismy nadzieje, ze moze tym razem bedzie sluzyla mu pomoca. Ziemie obok ogrodzenia wysypalismy kamykami i Agnes kazala wyciac wszelkie rosliny tak, zeby znajdowaly sie one jedynie po lewej stronie sciezki przy ogrodzeniu. Chouky byl bardzo szczesliwy, ze mogl wrocic do ogrodu, ale brak swiatla w jego oczach spowalnial jego ruchy. Dwa razy kopnal go prad zanim zaczal rozumiec, ze kamienie oznaczaja bliskosc ogrodzenia. nastepnie nauczyl sie, ze bardziej warto sledzic roslinnosc, niz kamienie, bo po jej stronie znajduje sie prawdziwy ogrod. Po chwili juz sie wspinal na drzewo, a my z zapartym wdechem patrzylismy sie jak znakomicie daje sobie rade nawet w calkowitej ciemnosci. Kiki nie zrozumial swojego zadania pzrewodnika i tym razem martwil sie o dzieciaki, ktore zostaly na caly dzien zamkniete w kaletce, by nie przeszkadzaly Chouky`emu w przyzwyczajaniu sie. Wiec Chouky sam wspial sie na swoja ulubiona platforme i wreszcie spedzil swoj dzien tak jak lubi: w spokoju, w cieniu dachu platformy lezal sobie, i suchal odglosy dzungli.
Wszystko zaczelo sie gdy Agnes pojechala do Yaounde na pare dni i miala wrocic z nowym wolontariuszem, weterynarzem z Hollandii. Przed wyajzdem pozwolila sobie na niewinny zarcik. przypominajac, ze za kazdym razem, gdy jakis wtereynarz przyjezdza, malpki choruja. I dwa dni pozniej Gremlin rozpocza trwajacy dwa tygodnie maraton chorob, lezac z wysoka goraczka i krwawiacym rozwolnieniem. Jeszcze tego samego dnia dolaczyl do niego Sambe, i obaj ci najwieksi wspinacze, ktorzy na ogol znikaja gdzies wysoko miedzy galeziami, lezeli cale popoludnie bezsilnie na naszych kolanach. Nawet Gremlin, ktory na co dzien ostentacyhjnie demonstruje swoja samodzielnosc, blagal swymi oczyma o pomoc. W nocy co godzine budzilysmy sie i sprawdzalysmy ich goraczke, dawalysmy lekarstwa i probowalysmy ich naklonic do picia. Dwa dni pozniej juz cala kwartanna byla chora i choroba przeniosla sie do przedszkola, wiec praktycznie caly dzien spedzalysmy na podawaniu lekarstwa: zanim skonczylysmy z poranna dawka, musialysmsy zaczynac od nowa z popoludniowa. A podawanie lekarstwa szympansom to wcale nie jest prosta sprawa. Choc wiekszosc lekow jest juz produklowane z jakims dodawanym smakiem, by dzieci je prosciej braly, ale i tak moga one niesmakowac malpkom. A jak raz poczuja smak, ktory im sie nie podoba, to cokolwiek bysmy nie probowali za kazdym razem beda krecily nosem, poniewaz beda myslaly, ze to to samo lekarstwo a my tutaj jakies triki z nimi robimy (i beda mialy racje). Trzeba wiec za kazdym razem dobrze przemylec strategioe podawania lekow - to samo lekarstwo moze byc odrzucone z powodu sposobu podawania: lyzeczka nudzi ale strzykawka to cos interesujacego. Ale nastepna malpka moze sie bac strzykawki a polykac bez problemu z lyzeczki. Czasami polykaja jedynie jesli wymieszamy z sokiem, lub miodem, jeszcze inne kaprysy to zmiksowanie z bananem, slodzone skondensowane mleko, lub mango.
Najlepiej oczywiscie reagowac jak najszybciej, zanim choroba rozniesie sie na caly oboz lub zupelnie polozy szympansa. Bardzo chore zwierze staje sie nieufne w swym bolu i moze nie przyjmowac zadnego lekwrstwa. Muna zachorowala na zapalenie pluc, czego pierwszym znakiem bylo, ze odmowila swoja poranna porcje mleka. Bylk to jednoznaczny znak, poniewaz na ogol budzi nas swym krzykiem o 5:45, jesli mleko nie zostanie podane w czasie. Caly dzien odmawiala wszelkie jedzenie i lezala z trudem oddychajac w swojej klatce, gdzie Zach i Yoko bili sie i skakali nad jej glowa. O jej stanie swiadczylo rowniez, ze gdy Agnes zrobila jej zastrzyk, nawet nie pisnela, dopiero po chwili podniosla sie i zaczela sprawdzac swoje udo. Gdy znalazla krwawa plamke po igle, prawdopodobnie doszla do wniosku, ze to ona jest powodem jej nieszczescia i rozpoczela bezsilna probe pozbycia sie jej. Po chwili zmeczona ponownie zasnela. Spedzilam z nia cale przedpoludnie, a poniewaz jej stan sie nie polepszyl, stwierdzilismy, ze przeniesiemy ja nan noc do osobnej klatki. Ja mialam z nia spac, by w razie naglego ataku moc jej szybko podac lekarstwo. Muna byla zupelnie zdezorientowana z choroby, bala sie nmnie oposcic, ale gdy probowalam sie z nia zamknac w klatce plakala i gryzla mnie ze strachu. Podobnie gdy probowalam jej podawac lekarstwo lub wode odsuwala sie ode mnie na widok kubka a gdy nalegalam atakowala mnie ciagnac za wlosy i gryzac moje rece. Gdy moczylam jej usta w snie budzila sie ze krzykiem. Raz zasnela na tyle gleboko, e moglam jej zmierzyc temperature i podac lek przeciwgoraczkowy. By bylo jej latwiej oddychac klekala i kladla swoj brzuch na moich kolanach, a ja kladlam moja jedna reke na jej glowe a druga glaskalam ja po plecach. Bylla ciepla od goraczki a kazdy oddech sprawial jej trudnosc. Probowalam, na ile moglam tkwic w nieruchu by nie budzic jej z uzdrawiajacego snu. Sama tez probowalam zdrzemnac sie, ale kazda z nas budzila sie na najmniejszy ruch drugiej. szczury biegaly za moja glowa, a na zewnatrz klatki plila sie lampa naftowa by odstraszyc miesozerne mrowki lub weze. MIalysmy tez osobistego stroza nocnego, ktory teoretycznie czuwal nad nami cala noc. Mysl ta wbrew pozorom wcale mnie nie uspokajala, wrecz przeciwnie, czulam dyskomfort bycia obserwowanym podczas snu. Noc byla dosc chlodna, cale szczescie, ze ubralam dlugie spodnie i bluze z dlugim reakawem, a na to kombinezon, inaczej by mi szczerze brakowala koldra, ktora wolalam odstapic Munie, poniewaz jej koldra byla mokra i posikana. Probowalam rozciagnac wiec moj koc na tyle, by mi starczylo cos pod glowe, inaczej moja glowa bylaby pokryta niezbyt czysta sciolka z wirow. Widocznie zastrzyk i lekarstwo o polnocy pomogly, bo nastepnego dnia juz zgodzila sie na kilka lykow mleka. Schudla niesamowicie w ciagu jednego dnia, z okraglego bobasa stala sie chudym dzieciakiem. Ludzilam sie, ze ta wspolna noc zblizyla nas do siebie, ze ona tez czuje teraz jakas szczegolna wiez i doszukiwalam sie jakiegos specjalnego blysku rozpoznawczego w jej oczach, moze nie wdziecznosci, ale zadowolenia na moj widok. Nic z tego. Gdy odzyskala sile i znalazla sie znow w swojej klatce z przyjaciolmi, ponownie witala mnie trzesac klatka i tupiac nogami. Ale jednak cieszylam sie, ze to nie ta sama Muna, co dzien wczesniej wyciagala do mnie blagajace rece.
Po powrocie Muny do zdrowia mielismy dzien odpoczynku, ale juz nastepnego dnia opiekunowie grupy Kik zauwazyli, ze cos jest dziwnego w zachowaniu Chouky`ego. Byl on od dawna slepy na jedno oko, a na drugim mial pogarszajaca sie katarakte, ale tego dnia patrzac na niego musielismy stwierdzic ze smutkiem, ze Chouky nic a nic nie widzi. Chodzil po omacku, potykal sie o korzenia, posuwal sie powoli i z trudem. nastepnego dnia nie wypuscilismy go do ogrodzenia, bo nawet w klatce czul sie niebezpiecznie, a Agnes nie chciala ryzykowac, mogl sie wspiac na drzewo, spasc i umrzec. Ale w klatce Chouky popadl w depresje, lezal caly dzien bez ruchu z rekoma na oczach, wiodec bylo jak sie meczypriobujac zrozumiec co sie dzieje. Patrzac na niego serce nam sie krajalo, kazdy kto przechodzil kolo niego, pracownicy, nawet ci co z nim na co dzien nie pracuja, zatrzymywali sie, zrywali owoce z pobliskiego drzewa i po prostu spedzali troszke czasu z nim. Agnes zdecydowala, ze nazajutrz o swicie trzeba zrobic anastezje by sprawdzic co mozna zrobic z jego zapalaniem oka. Kiki okazal sie wiernym przyjacielem, poniewaz zauwawszy, ze Chouky nie zostal wypuszczony do ogordzenia, nie chcial oposcic jego klatke ani na krok. Utrudnilo to znacznie anestezje, poniewaz widok zblizajacych sie ludziza kazdym razem wprowadzal go w szal, jakby rozumial, ze cos zlego ma sie stac. W koncu Assou udalo sie wystrzelic srodek usypiajacy i Chouky zasnal na swoim domku w pozycji siedzacej, opierajac sie o klatke. Byl znieruchomiony, ociezaly, gdyby nie jego ruchoma klatka piersiowa, to by mozna bylo myslec, ze nie zyje. Powinnismy byli czuc, ze to zly znak, ale jednak zostal wziety do kliniki, gdzie dwa razy przestal oddychac, wiec podczas anestezji Kim i Tom spedzili caly czas na utrzymaniu go przy zyciu zamiast egzaminowaniu. Reszte dnia Chouky znow spedzil sam w klatce. Wreszcie nastepnego dnia Agnes stwierdzila, ze trzeba go wyposcic, napierw samego z Kikim, ktory mielismy nadzieje, ze mu pomoze w orientacji. Ze srodka samego ogrodzenia prowadzi gruba linia do klatejk, specjalnie zamontowana dla Chouky`ego. zeby trafil spowrotem na noc. Choc Agnes nigdy wczesniej nie widziala, by ja uzywal, mielismy nadzieje, ze moze tym razem bedzie sluzyla mu pomoca. Ziemie obok ogrodzenia wysypalismy kamykami i Agnes kazala wyciac wszelkie rosliny tak, zeby znajdowaly sie one jedynie po lewej stronie sciezki przy ogrodzeniu. Chouky byl bardzo szczesliwy, ze mogl wrocic do ogrodu, ale brak swiatla w jego oczach spowalnial jego ruchy. Dwa razy kopnal go prad zanim zaczal rozumiec, ze kamienie oznaczaja bliskosc ogrodzenia. nastepnie nauczyl sie, ze bardziej warto sledzic roslinnosc, niz kamienie, bo po jej stronie znajduje sie prawdziwy ogrod. Po chwili juz sie wspinal na drzewo, a my z zapartym wdechem patrzylismy sie jak znakomicie daje sobie rade nawet w calkowitej ciemnosci. Kiki nie zrozumial swojego zadania pzrewodnika i tym razem martwil sie o dzieciaki, ktore zostaly na caly dzien zamkniete w kaletce, by nie przeszkadzaly Chouky`emu w przyzwyczajaniu sie. Wiec Chouky sam wspial sie na swoja ulubiona platforme i wreszcie spedzil swoj dzien tak jak lubi: w spokoju, w cieniu dachu platformy lezal sobie, i suchal odglosy dzungli.
Monday, July 16, 2007
Pics from the best team ever:)
me, Yunin, Jen:
me, Jen, Katie (I gess in may):
Andre, Severin, Henriette, Julien:
Andre, Severin, Henriette:
Tim, Cressence, Akono, Julien:
me, Jen, Katie (I gess in may):
Yunin, me, Jen, Katie:
Agnes with gorillababy:
Henriette`s b.day party:
Andre, Severin, Henriette, Julien:
Andre, Severin, Henriette:
Tim, Cressence, Akono, Julien:
Dark side of the moon
"Never doubt that a single comitted group of chimps can escape from the nursery, indeed that is the only group that can so quickly disrupt the entire camp."
Na vajon miert ez a mai motto? Nem, nem azert, mert az ovisoknak sikerult megszokniuk -bar ketseg kivul ez az eset ihlette a WCnk falat diszito uzenet irojat, termeszetesen Margaret Mead utan, akinek " Never doubt that a single group of comitted individuals can change the world, indeed that is the only thing that ever has" mondata szinten ott virit. De egyeb mas okossagok, szalloigek is szorakoztatjak a magan konnyiteni vagyo onkentest, itt Sanaga-Yongban, tobbek kozott a kovetkezo, igen talalo megjegyzes: "If you think you are to small to be efficient, you have never been in a same room with a mosquito".
Szoval igen, a mai resz tartalmabol: WCk, bogarak, patkanyok, kakigyujtes - tehat a dzsungeli taborozas sotet oldala. Gondoltam elore kozlom, csakhogy Jobby idoben kiszallhass... Merth gond a 12a tobbi resze boldogan veti bele magat az olvasmanyba, mit nem adnatok ezert a fekalia es csulagazdag kornyezetert. Bela feltamadt. En szemely szerint egesz heten alig varom, hogy legyen mar COTCO nap, es a gazdag amerikai tarsasag sterilszagu angolwcjen ulhessek.
Tehat itt S-Yban egy bolgar-gorog style pottyantos wcnk van felig az erdobe rejtve, hogy mindenki aggodalom nelkul elengedhesse magat, es lazitson ha ezt a helyet kell meglatogatnia. Allitom, hogy ez lenne a vilag leghigenikusabb wcje, ha lenne elvezeto csatorna. De nincs, es ezert legyek es mas ganejturo bogarak raqja fogad minket minden alkalommal. A rovarok elkerulesenek egyetlen modja, hogy az ember kora reggel vagy sotetedes utan megy wcre (semmikepp sem a deli hosegben), vagy pedig tagra nyitja az ajtot es a wcben talalhato legyezovel kihesegeti a kellemetlen tarsasag egy reszet. Legalabb ennyi luxus jar a dzsungellakonak, hogy wczes kozben is legyezheti magat. Azt hiszem a szunyogok es verszivo rovarok utan a wclako bogarak a legrosszabbak, es hiaba a kedves gekkopajtasok az epuletek falan, sajnos nem eleg hatekonyak, hogy az egesz zavaro bagazstol megszabaduljunk.
A ketrecek kornyeken az edes gyumolcslevek szaga raadasul rengeteg mehet es darazsat csalogat oda, igy eteteskor nagyon oda kell figyelni mibe nyul bele az ember, de meg igy is lehetetlen elkerulni a heti egyszeri csipest. Egy Fatal Funnel nevezetu csodaszerrel harcolunk ellenuk, de nem tul hatekonyan...
A csotanyok azok, akikkel ezek utan bekes szimbiozisban tudunk elni. Ok nem bantanak minket, mi nem bantjuk oket. Csak kerjuk szepen ne masszanak ki minden kajabol. De mivel eleg szep mereteket oltenek itt altalaban (olyan 6-7cm), ezert eleg ugyesen lehet ellenuk vedekezni, azaz minden szepen femdobozba kell csomagolni.
En nekem hasonlo a teaoriam a patkanyokatt illetoen is, de az onkentesek nagy resze hatarozottan meg akar szabadulni toluk, foleg az ovodaban levo populaciotol, akiknek jeszakai csetepateja konnyeden elhesegeti az almot a szemunkrol, amikor az ovodaban kell aludnunk. Raadasul Jennek ugy tunik, hogy patkanyfobiaja van, ugyhogy o elegge erosen eliminacio parti. Eleinte humanus modszerrel, azaz elo csapdaval probalkoztunk, az elkapott egyedeket pedig a folyon tulra deportaltuk, de mivel csak egy mukodo csapdank van, eszert a modszer elegge lassunak bizonyult es a patik gyorsan kitanultak. Most tehat a tarsasag egy resze valamifele mergen gondolkozik, ami szerintem nemhogy teljesen ellentetben all a tabor (allatmento kozpont!) szellemisegevel, de meg raadasul veszelyes is lehet a csimpikre, kutyakra es macskakra nezve. nem mondom, hogy kellemes elmeny, ha az ember feje folott folyton 4-5 patjkany rohangtal, harcol, es a szunyoghalo teteje pedig folyton televan apro fekete ajandekcsomagokkal, de szerintem ez nem oszt es szoroz ha azt nezzuk, hogy igyis-ugyis budos van, mert a 8 bebivel alszunk egy legterben, akik termeszetesen ott vegzik a dolgukat ahol a szukseg eri oket, es az ejszaka folyaman pedig folyton durrantgatnak.
Mellesleg aki csimpanzokra adja a felyet jobb ha megbekel az urulek allando jelenletevel. Egy ovaral beszerzese a legelso kell hogy legyen, foleg ha kozvetlen kapcsolatot akarunk a majmokkal. Persze ketrecen keresztul is ki vagyunk teve minden kockazatnak, es nemritkan erhet minket meglepetes: fuvel alcazott jo nagy adag szar, fokent ha a Futur, Moon vagy Bumba kozelebe mereszkedunk, akik meltan harcoltak ki maguknak a "les lanceurs de kaka" cimet. Hasonloan veszleyes a bebikkel valo turazas, ilyenkor sokszor 12szaros mancs kapaszkodik beled, csung a ruhadon, hogy el ne hagyd, es te nem razhatod le oketm, mig meg nem erkeztek a kiszemelt fahoz, ahol ok akaratlanul is szepen megmosakodnak a falavelekben. De persze nincs vege a dalnak, mertha nem talalunk jol vededd helyet ahova leulhetunk, hirtelen azon kapjuk magunkat, hogy pisizuhatag erkezik a nyakunkba...
Es hat a katrectisztitas is igazi elmeny, foleg ha a nagy ketreceket tisztitjuk, ahol egy nagy legterben 25 csimpi el, na igen, annak szep szaga van. Aki pedig engem jol ismer annak mondanom sem kell, hogy ki volt az aki egy ilyen alkalommal belejtette a walkie-talkijat a kb 5 m mely godorbe ahova a hasznalt forgacs-kaka-pisi-kajamaradekot szorjuk. Es kinek kellett ket oran keresztul turnia benne egy gereblyevel, mire sikerult elohalasznia a sokt rothado maradek kozul a radiot? Igen es a legjobb az egeszben az volt, hogy allando a parazs a godorben, mivel a maradekot elegetjuk, hogy ne foglaljon tul nagy helyet, es en szep nagy holyagot egettem a talpamra, hogy egy hetig santitottam, es mindenki rajtam nevetett.
Mindezek utan egesz egyszeru feladatnak tunt, amikor ket kutato erkezett apasteur intezetbol, es arra kert minket, hogy gyujtsunk ossze legalabb 40ml urulekmintat 25 csimpitol, ami alapjan ok meg tudjak allapitani az egyedek alfajat. Ennek ellenere ket napunk folyamatos strazsalasbol allt (poopwatching days), melyik majom mikor hova kakil, de mintha a mi bosszusagunkra, sosem uritettek eleget. Azert remelem nem vesz karba a munkank, mert az alfaj kulonosen fontos a szabadoneresztes szempontjabol, ugyanis egy kameruni szabaly szerint csakis azonos alafajbol allo egyedek alkothatnak csoportot a visszavaditaskor. De erre meg jocskan varunk kell, mert nem konnyu kamerunban olyan helyet talalni, ahol nincsenek vad csimpanzok, akik megtamadhatnak a mi majmainkat. De meg nehezebbolyan helyet talalni, ahol vadorzok sincsenek....
Na vajon miert ez a mai motto? Nem, nem azert, mert az ovisoknak sikerult megszokniuk -bar ketseg kivul ez az eset ihlette a WCnk falat diszito uzenet irojat, termeszetesen Margaret Mead utan, akinek " Never doubt that a single group of comitted individuals can change the world, indeed that is the only thing that ever has" mondata szinten ott virit. De egyeb mas okossagok, szalloigek is szorakoztatjak a magan konnyiteni vagyo onkentest, itt Sanaga-Yongban, tobbek kozott a kovetkezo, igen talalo megjegyzes: "If you think you are to small to be efficient, you have never been in a same room with a mosquito".
Szoval igen, a mai resz tartalmabol: WCk, bogarak, patkanyok, kakigyujtes - tehat a dzsungeli taborozas sotet oldala. Gondoltam elore kozlom, csakhogy Jobby idoben kiszallhass... Merth gond a 12a tobbi resze boldogan veti bele magat az olvasmanyba, mit nem adnatok ezert a fekalia es csulagazdag kornyezetert. Bela feltamadt. En szemely szerint egesz heten alig varom, hogy legyen mar COTCO nap, es a gazdag amerikai tarsasag sterilszagu angolwcjen ulhessek.
Tehat itt S-Yban egy bolgar-gorog style pottyantos wcnk van felig az erdobe rejtve, hogy mindenki aggodalom nelkul elengedhesse magat, es lazitson ha ezt a helyet kell meglatogatnia. Allitom, hogy ez lenne a vilag leghigenikusabb wcje, ha lenne elvezeto csatorna. De nincs, es ezert legyek es mas ganejturo bogarak raqja fogad minket minden alkalommal. A rovarok elkerulesenek egyetlen modja, hogy az ember kora reggel vagy sotetedes utan megy wcre (semmikepp sem a deli hosegben), vagy pedig tagra nyitja az ajtot es a wcben talalhato legyezovel kihesegeti a kellemetlen tarsasag egy reszet. Legalabb ennyi luxus jar a dzsungellakonak, hogy wczes kozben is legyezheti magat. Azt hiszem a szunyogok es verszivo rovarok utan a wclako bogarak a legrosszabbak, es hiaba a kedves gekkopajtasok az epuletek falan, sajnos nem eleg hatekonyak, hogy az egesz zavaro bagazstol megszabaduljunk.
A ketrecek kornyeken az edes gyumolcslevek szaga raadasul rengeteg mehet es darazsat csalogat oda, igy eteteskor nagyon oda kell figyelni mibe nyul bele az ember, de meg igy is lehetetlen elkerulni a heti egyszeri csipest. Egy Fatal Funnel nevezetu csodaszerrel harcolunk ellenuk, de nem tul hatekonyan...
A csotanyok azok, akikkel ezek utan bekes szimbiozisban tudunk elni. Ok nem bantanak minket, mi nem bantjuk oket. Csak kerjuk szepen ne masszanak ki minden kajabol. De mivel eleg szep mereteket oltenek itt altalaban (olyan 6-7cm), ezert eleg ugyesen lehet ellenuk vedekezni, azaz minden szepen femdobozba kell csomagolni.
En nekem hasonlo a teaoriam a patkanyokatt illetoen is, de az onkentesek nagy resze hatarozottan meg akar szabadulni toluk, foleg az ovodaban levo populaciotol, akiknek jeszakai csetepateja konnyeden elhesegeti az almot a szemunkrol, amikor az ovodaban kell aludnunk. Raadasul Jennek ugy tunik, hogy patkanyfobiaja van, ugyhogy o elegge erosen eliminacio parti. Eleinte humanus modszerrel, azaz elo csapdaval probalkoztunk, az elkapott egyedeket pedig a folyon tulra deportaltuk, de mivel csak egy mukodo csapdank van, eszert a modszer elegge lassunak bizonyult es a patik gyorsan kitanultak. Most tehat a tarsasag egy resze valamifele mergen gondolkozik, ami szerintem nemhogy teljesen ellentetben all a tabor (allatmento kozpont!) szellemisegevel, de meg raadasul veszelyes is lehet a csimpikre, kutyakra es macskakra nezve. nem mondom, hogy kellemes elmeny, ha az ember feje folott folyton 4-5 patjkany rohangtal, harcol, es a szunyoghalo teteje pedig folyton televan apro fekete ajandekcsomagokkal, de szerintem ez nem oszt es szoroz ha azt nezzuk, hogy igyis-ugyis budos van, mert a 8 bebivel alszunk egy legterben, akik termeszetesen ott vegzik a dolgukat ahol a szukseg eri oket, es az ejszaka folyaman pedig folyton durrantgatnak.
Mellesleg aki csimpanzokra adja a felyet jobb ha megbekel az urulek allando jelenletevel. Egy ovaral beszerzese a legelso kell hogy legyen, foleg ha kozvetlen kapcsolatot akarunk a majmokkal. Persze ketrecen keresztul is ki vagyunk teve minden kockazatnak, es nemritkan erhet minket meglepetes: fuvel alcazott jo nagy adag szar, fokent ha a Futur, Moon vagy Bumba kozelebe mereszkedunk, akik meltan harcoltak ki maguknak a "les lanceurs de kaka" cimet. Hasonloan veszleyes a bebikkel valo turazas, ilyenkor sokszor 12szaros mancs kapaszkodik beled, csung a ruhadon, hogy el ne hagyd, es te nem razhatod le oketm, mig meg nem erkeztek a kiszemelt fahoz, ahol ok akaratlanul is szepen megmosakodnak a falavelekben. De persze nincs vege a dalnak, mertha nem talalunk jol vededd helyet ahova leulhetunk, hirtelen azon kapjuk magunkat, hogy pisizuhatag erkezik a nyakunkba...
Es hat a katrectisztitas is igazi elmeny, foleg ha a nagy ketreceket tisztitjuk, ahol egy nagy legterben 25 csimpi el, na igen, annak szep szaga van. Aki pedig engem jol ismer annak mondanom sem kell, hogy ki volt az aki egy ilyen alkalommal belejtette a walkie-talkijat a kb 5 m mely godorbe ahova a hasznalt forgacs-kaka-pisi-kajamaradekot szorjuk. Es kinek kellett ket oran keresztul turnia benne egy gereblyevel, mire sikerult elohalasznia a sokt rothado maradek kozul a radiot? Igen es a legjobb az egeszben az volt, hogy allando a parazs a godorben, mivel a maradekot elegetjuk, hogy ne foglaljon tul nagy helyet, es en szep nagy holyagot egettem a talpamra, hogy egy hetig santitottam, es mindenki rajtam nevetett.
Mindezek utan egesz egyszeru feladatnak tunt, amikor ket kutato erkezett apasteur intezetbol, es arra kert minket, hogy gyujtsunk ossze legalabb 40ml urulekmintat 25 csimpitol, ami alapjan ok meg tudjak allapitani az egyedek alfajat. Ennek ellenere ket napunk folyamatos strazsalasbol allt (poopwatching days), melyik majom mikor hova kakil, de mintha a mi bosszusagunkra, sosem uritettek eleget. Azert remelem nem vesz karba a munkank, mert az alfaj kulonosen fontos a szabadoneresztes szempontjabol, ugyanis egy kameruni szabaly szerint csakis azonos alafajbol allo egyedek alkothatnak csoportot a visszavaditaskor. De erre meg jocskan varunk kell, mert nem konnyu kamerunban olyan helyet talalni, ahol nincsenek vad csimpanzok, akik megtamadhatnak a mi majmainkat. De meg nehezebbolyan helyet talalni, ahol vadorzok sincsenek....
Monday, July 2, 2007
News from the front
When I am thinking of what to write about, it is not so easy to pick up on a topic. Most of the time our life is a routine, and each day has a well written protocol that we have to follow:
- Monday: town trip
- Tuesday: fruit run
- Wensday: laundry day, going out with Zach`s group
- Thursday: town trip
- Friday: fruit run, going out with Baati`s group
- Saturday: theoretically nothing!
- Sunday: laundry day, sterilizing day
And then the duties, which are the same every day:
- night feeding
- early duties
- big cages morning
- big cages evening
- camp morning
- camp evening
And then the schedule, you have to follow: 5:30 prepare the bottles for the carantine babies, 6:00 give the milk to the new baby, 6:10 give the bottles for the nursery babies, 6:15 cut the fruits, 6:30 check the solar panel, etc, etc never ending story...
But then yeah, there is always sg unexpected that turns up, like Tic`s face at the morning feeding with a part of your mosquito nethanging from his ears and the other part in his hands, trying to hide it from you so that you won`t take away his tresure. And the best are the big question marks that never leave his eyes. You just adjust them to the current situation: "Is there anything wrong?", "Where is my milk?"Why did you close the door before I could get out?" So yes, the nursery babies decided to have weekly parties in our nursery bedroom barking into it and taking whatever they can find: coversheets, matrice, mosquito net. This starts to be annoying as these all are unexpected expenses. And Yunin and Jen are however rather unhappy with the idea of sleeping with the rats and snakes so they are lobbying to erease this duty from the list:) But for the moment to they misfortune they have to bear it even more often as Katie has left, and it made the rotation faster than it was before.
Before she has left, she had a goodbye party in Bikol 1, the closest village to the project. It was quite exciting to see all these people we work with in different context, having fun and just relaxing. They all gathered under the hangar of the chief of the village, drunk and danced to cameroonian music. As the cameroonian pop music is not so elaborated and diversified (which pop music is?) the only way you can dance to it is to shake your as along with your partner. The villegers are very proud of thier way of dancing and they keep asking whether people in Europe dance the same way or whether we can do like that. The thing what I liked about this party is that everybody was there: babies, children, young and elderly, which is none of big thing as the party was held in the middle of the village, under the blue sky, so nobody could sleep anyway. I filmed a lot the children. I loved the way they danced, much more than the adults. Maybe because when I arrived they were all drunk from the one bottle of beer that everyone could have and the enormous amount of palm wine (matango) that was already gone when I asked for it. I didn`t really mind, as it`s not my favourite taste. The oonly good thing about it is that it can be completely free if you find the right palm. The life of the cameroonians is very comfortable if you take into cnsideration that all the best food (fruits, vegetables and even alcohol) grows right next to them, it is around them everywhere. The palm wine, according to its name can be obtained from the palm tree by cutting it at the top and collecting the white fluid that pours out from it. If you have a chance you can obtain as much as 10 l of pure alcohol by a simple machete cut. The only problem ( is it a real problem?) is that you have to drink it within a day otherwise it goes wrong. Maybe that is why they dring so much here. You can`t really predict the taste of the wine, as the consistency depends on the tree itself, so it`s always a mistery what will you drink. Before it`s gone you can make quimbey from it, which is a kind of a whiskey, and I am not very keen on it. At Katie`s party all the quimbey I got I distributed between all the drunk people who were very happy to being offered a drink. As everybody got quickly into a good mood, despite I kept telling them we should go home because we would have to work the day after, I had to go back to the project alone through the forest. (Almost alone as Charlie come with me as long as finally he realised that there is no way I am going to become his girlfriend.) So first I thaught it would be sacaring to walk through the forest in the middle of the african night, but as there are no artificial lights around the area the moon and the stars enlightened the road enough so that most of the time I even didn`t have to use my headtorche.
So the social life is much better here, then I felt it was at the begining. Since Katie has left we play cards almost every evening, and when we do that we need somesnack, of caurse, thus there is a kind of competition who can prepare the best candies for the game. For the moment I think Yunin is the winner with her potato chips (can not compare with lays or chio or anything else), sweetened peanuts or ballos of coconut and sweetened milk. The second is Jen with her (apparently tipical american) fog, which can perfectly replace nutella, and Agnes, with her (apparently tipical french) sweet crepes. As for me I am only profiting from this competition, I can not prepare anything special. (But pls, if you have any recipie of cookies that don`t require baking, send it to me, so that I can also take part in the competition... we cannot bake here as the only oven we have is a mud one built by volunteers years ago and we don`t know how to use it)
Agnes is also more and more open, and we spend some nights together chatting about past and the chimps. I really admire her for the way she can handle and manage everything here, especially after hearing the stories she can tell us. Like i.e. there were quite a few robberies in the camp that she knows were done by some of the employees (the person who has been sent into prison had named them as complices) , but some of them have such unusual skills as darting an adult chimp, so Agnes can`t get rid of them, and she take the risk of keeping them, rather than having nobody to help in case a chimp escapes. The only thing we can do, as she says, is to reduce the temptation. And that is why we, the volunteers are here, to check if the amount of the rice for the employees` lunch is the same that was decided by Sheri, if all the screwdrivers, machettes, hammers, saws etc. go back to their places in the evening, when employees finish workinig with them, and if they use as much of kerosine and gas as it is needid for the generator or chainsaw. And so the employees hate that, and i.e. a few days ago they went on a strike, arriving 30 minutes late, so we had to feed all the chimps by our own, being four for the work that needs at least 9 persons. And they didn`t say a word why they did that, like 3 yrs old children who don`t want top explain why are they upset. later during the day they told Raymond, the chief of the personel that they problem was that we changet the monday menu from pistache sauce (which is a quite expensive dish) to makabo ( which is a common dish here). Agnes is afraid it might be about sg else, and she got scared Jen to death talkink about the possibility of an armed robbery. We had some "visitors" coming from Douala, and Agnes said they might came to inspect the area.
As for me I am much more concerned about the ant army, that visited us the other day. There are hundreds and hundreds of them, they can cover everything in a few minutes, and they can eat you alive. The only way to csare them away is to pour kerosene in their way. So we make cicles around the cages and our cabines. And that is why the new baby always has to sleep with one of us, because she can not escaope in case of ant attack. Anyway the new baby has changed a lot since she has been here. She is still unconfident comparing to other chimps in her age, but she already allows us to hold her, and even she screams sometimes when we leave her. I think I spend a lot of time with her and we strated to have a kind of boundary, so she started to come and sit on my knees, to groom me (it hurts!), and she discovers the world holding me. We started to integrate her with Baati`s group, but it turbned out that only Sambe is willing to play with her, which was a weard kind of game pulling her by her leg as Christopher Robin did it with Winnie:) The new baby was nonethless very happy to have a new friend.
Coffe is doing well with Ballas1s grp, she asks Ballas for reconciliation, which he gives her through the bars. Finally we got her second chamber ready, so she could move there and we could clean her cage, after a month. We had some problems doing that before, tehre was always something more precious things to do, like repairing Kiki`s and Ballas`s enclosure because there was a huge tree that fell over the fences.
Fortunately it didn`t happen to Jacky`s grp, I can`t really imagine 25 chimps kept for days in cages, it is a disaster. And they will be 26 soon as Mado`s belly grows fast, Agnes thinks she will give bitrth in July ( hehe, she hopes so, as she is leaving in August to France and she doesn`t want to miss it). I can`t wait to see the baby and the way Mado takes care of it, especially cause this kind of social behaviour is learned by young females by observing their mothers and other elder females, and Mado didn`t have this chance in her life. Hopefyully everything will go well.
Meanwhile we got news about 5 more chimps being kept in Bertoua. As far as we3 know one is a baby, so Agnes hopes she will be our new baby`s age so that they could form a group. As for the 4 older ones we have to find a place for them somewhere else, because there is no more room here at SYCRC.
Monday, June 18, 2007
Belabo market:
Ruth the leaves lady:
Stanley:
Raymond buying the fruits in Bikol 1:
Subscribe to:
Posts (Atom)
